تاثير نامزدي هاشمي بر انتخابات چيست؟ چه كساني به نفع جليلي انصراف خواهند داد؟ آيا صلاحيت مشائي احراز خواهد شد؟ واكنش انتخاباتي دولت چيست؟

شنبه، روز بسيار پركار و هيجان انگيزي براي انتخابات رياست جمهوري يازدهم بود. هر چه به ساعتهاي پاياني روز نزديك مي شديم اخبار قابل توجهي از حضور نامزدهاي جديد در انتخابات اعلام مي شد. تا پيش از ظهر ديروز، ابهامي همه جانبه بر عرصه انتخابات حاكم بود و هنوز معادله انتخابات ،متغيرهاي مجهولي زيادي داشت. اما با آمدن آخرين نامزدها، برخي متغيرهاي اساسي تعيين تكليف شد و آرايش انتخاباتي تا حدود زيادي روشن شد. با ثبت نام تمام اعضاي ائتلاف پيشرفت و آمدن  دقيقه نود آيت الله هاشمي رفسنجاني، سعيد جليلي و اسفنديار رحيم مشائي،  انتخابات داغتر از پيش پي گيري خواهد شد. 

اكنون كه حدودا سي نفر از چهره هاي شناخته شده سياسي كشور در سطوح مختلف ثبت نام كرده اند، اين سوال در اذهان پديد مي آيد كه آيا واقعا همه اين افراد تا پايان عرصه در رقابتها باقي خواهند ماند؟ كدام يك از اين نامزدها براي رقابت و ماندن آمده اند و كداميك براي انصراف؟ كدام يك از نامزدهاي فعلي توسط شوراي نگهبان به عنوان رجل سياسي و مذهبي احراز صلاحيت خواهند شد؟ و كداميك در رقابتهاي نهايي شركت خواهند كرد؟  در اين نوشتار به بررسي شرايط هر كدام از جريانهاي سياسي كشور خواهيم پرداخت:

1حاميان دولت: حمايت صريح از مشائي، چانه زني براي رحيمي؟

اگرچه اكثر تحليلگران حدس مي زدند كه آقاي احمدي نژاد در اين انتخابات به دنبال نامزدي دوست و يار قديمي اش اسفنديار رحيم مشائي است اما با توجه به احتمال عدم احراز صلاحيت او، اين سوال طرح مي شد كه نامزد جايگزين طيف دولتي ها كيست؟ اگرچه برخي از احتمال نامزدي الهام، نيكزاد، صالحي،ثمره هاشمي و يا ميرحسن موسوي سخن مي گفتند اما اين بار ، باز هم رحيمي به عنوان جانشين مشائي مطرح شد. در سال 1388 پس از مخالفت رهبر معظم انقلاب با معاونت اولي مشائي، نهايتا احمدي نژاد آقاي رحيمي را بر كرسي معاونت اولي نشاند.  برخي تحليلگران بر اين باورند كه اگرچه احمدي نژاد كه براي راي آوري مشائي روزه و صلوات نذر كرده است، اما جانب احتياط را در راهبرد انتخاباتي خود لحاظ كرده است. البته سوال اينجاست كه آيا آقاي رحيمي كه با برخي اتهامات و مسائل در برخي پرونده هاي قضايي روبرو بوده( كه البته حكم  مجرميت براي وي تا كنون صادر نشده و نمي توان قضاوت نهايي داشت) مي تواند گزينه خوبي براي اين طيف باشد؟

 نكته مهم ديگر حضور جوانفكر مديرعامل سابق ايرنا كه در پرونده قضايي محكوم شده است به عنوان نامزد انتخاباتي بود. اگرچه تحليلگران شانسي براي وي در زمينه احراز صلاحيت قائل نيستند، اما حضور وي نشان مي دهد كه شايد طيف دولت تمايل به تقابل و برخي حاشيه سازي ها داشته باشد. به  هر حال آمدن مشائي دست در دست احمدي نژاد و مرخصي رييس جمهور براي ثبت نام نامزد مورد علاقه اش نشانگر عزم انتخاباتي اين طيف است.

2-اصلاح طلبان و مردي براي تمام فصول؟

در آخرين لحظات ثبت نام نهايتا آيت الله هاشمي براي چهارمين باربراي شركت در انتخابات رياست جمهوري تصميم نهايي خود را گرفت و به وزارت كشور آمد. آمدن هاشمي رفسنجاني شايد مهمترين خبر انتخاباتي ديروز بود. چرا كه نه تنها تا حد زيادي تكليف اصلاح طلبان و  جريانهاي حاميش را روشن كرد كه احتمال زياد تاثير مستقيم بر آرايش انتخاباتي اصولگرايان خواهد داشت. با عدم حضور سيد محمد خاتمي در عرصه، احتمالا اصلاح طلبان به شكل كامل پشت سر هاشمي بسيج شوند. پيش از اين چهره هايي مانند شريعتمداري،عارف و روحاني از انصراف خود در صورت اعلام نامزدي هاشمي خبر داده بودند. اگرچه روز گذشته چهره هاي اصلاح طلبي مانند اصغرزاده، پزشكيان و يا اطاعت نيز در انتخابات نامزد شده بودند، اما به نظر مي رسد خاتمي و بدنه اصلاح طلبان با فرض تاييد صلاحيت آنها ، اين افراد را به نفع هاشمي از رقابتها منصرف سازد. لذا احتمالا از الان تا زمان اعلام نتايج احراز صلاحيت و تثبيت شرايط حضور هاشمي برخي انصرافها به نفع هاشمي اعلام خواهد شد.

در مقابل اصولگرايان بايد به اين سوال پاسخ دهند كه با كدام آرايش انتخاباتي روبروي  نامزد مورد حمايت دولت از يك سو و آيت الله هاشمي از سوي ديگر وارد كارزار انتخاباتي خواهند شد؟

3- اصولگرايان و تغيير آرايش بازي در دقيقه نود؟

تحولات روز گذشته تا حد زيادي اصولگرايان را تحت تاثير قرار خواهد داد. آنان بايد به اين سوال پاسخ دهند كه آيا هم چنان به شكل متكثر و با تعداد زياد نامزد در انتخابات حضور خواهند داشت يا اين كه به سراغ اجماع خواهند رفت و مدل اجماع آنان چه خواهد بود؟

نكته اول درباره اصول گرايان برخي اختلافات در ائتلاف 5 گانه بود. اگرچه حجت الاسلام ابوترابي نهايتا از سوي موسي پور به عنوان نامزد مورد حمايت ائتلاف معرفي شد، اما منوچهر متكي ضمن زير سوال بردن سازوكار انتخاب نامزدنهايي ائتلاف و تاكيد بر نتايج نظر سنجي ها به عنوان معيار از پيش تعيين شده ، براي انتخابات ثبت نام كرد. اما نكته و سوال اصلي اينجاست كه آيا با وجود احتمال انصراف برخي از نامزدهاي مستقل و يا اصلاح طلب به نفع هاشمي رفسنجاني، تداوم تكثر انتخاباتي اصولگرايان انتخابي صحيح است؟ به نظر مي رسد برخي توصيه ها و رايزني ها براي انصراف و يا ائتلاف در جريان است.

نكته مهم در شرايط انتخاباتي نيروهاي اصولگرا، قطعي شدن حضور سعيد جليلي به عنوان نامزد در انتخابات است. با توجه به اين حضور سوال اصلي اينجاست كه تكليف جبهه پايداري چه خواهد شد. آيا آنان هم چنان بر كامران باقري لنكراني، نامزد مورد علاقه شان كه او را اصلح اعلام كرده اند  اصرار خواهند كرد؛ يا بنا بر وعده گذشته اين انتخابات، صحنه رقابت لنكراني و جليلي نخواهد بود؟ از طرف ديگر  سوال اينجاست كه آيا واقعا زاكاني خواهان رقابت با جليلي است يا به نفع وي از عرصه كنار خواهد كشيد؟ برخي تحليلگران از احتمال انصراف زاكاني و لنكراني به نفع جليلي  خبر مي دهند. احتمالي كه باعث خواهد شد يك بال جريان اصولگرا براي انتخابات مشخص تر گردد.

اما سوالي كه هم چنان مطرح است ،اين نكته مي باشد كه نامزد نهايي ائتلاف پيشرفت كيست؟ هر سه نامزد اين ائتلاف در ثبت نام انتخابات شركت كرده اند. اما آن چنان كه خود اعلام كرده اند نهايتا يك نفر در عرصه انتخابات باقي خواهد ماند. كدام يك از اعضاي اين ائتلاف براي رقابت احتمالي با هاشمي در عرصه ظاهر خواهد شد؟ به نظر مي رسد فاكتور نامزدهاي رقيب در كنار نتايج نظرسنجي،معيارهاي كيفي و نظر جامعتين از مهم ترين مولفه هايي كه باشد كه به پاسخ به اين سوال كمك كند.